Historia krain i miejsc legendarnych, Umberto Eco

Piękne podróże 

Podróżowanie jest dzisiaj bardzo proste i modne. Dzięki tanim liniom lotniczym i szybkim pociągom możemy odwiedzać miejsca, które dla naszych dziadków często były nieosiągalne. Zwłaszcza jeżeli rozważamy weekendowy wypad. A nawet jeżeli fizycznie nie ruszamy się z kanapy, prawie każdy zakątek świata możemy obejrzeć na ekranie komputera. W "Historii krain i miejsc legendarnych" Umberto Eco zabiera nas w trochę inną ale fascynującą podróż do miejsc, które może kiedyś istniały a może były jedynie wytworem ludzkiej wyobraźni. Łączy je to, jak wielki wpływ miały na kulturę i sztukę.

Rozdziały ułożone są chronologicznie od krain, którymi interesowali się już starożytni (antypody, Atlantyda), które budziły zainteresowanie w średniowieczu (miejsce ukrycia św. Graala), po bardziej nam współczesne opowieści o wnętrzu Ziemi i mitach polarnych. Tekst samego Umberto Eco jest właściwie podsumowaniem, streszczeniem krótkiego rysu historycznego, czasami wyjaśnieniem zawiłości czy wędrówek jakie w różnych dziełach pokonały wyspy bądź kontynenty. Autor przytacza różne teorie i hipotezy, często sprzeczne ze sobą. Nie powstrzymuje się jednak od ironii czy nawet złośliwości w przypadkach ewidentnej konfabulacji. Każdy z rodziałów zakończony jest fragmentami tekstów źródłowych opisujących wybraną krainę czy miejsce. Możemy się więc sami przekonać kto, co i jak napisał. 

Umberto Eco pisze lekko i błyskotliwie. Często odwołuje się do kultury bardziej nam współczesnej czy nawet popkultury, dzięki czemu żadne z miejsc nie wydaje się całkiem nieznane. Nie stroni też od dowcipów. Jednym z moich ulubionych "bohaterów" jest John Mandeville, który najprawdopodobniej nie ruszając się z rodzimej Anglii napisał dzienniki z podróży na Bliski Wschód i do Azji: Co do Mandeville'a, zazwyczaj skłonnego pisać o cudach i dziwach, w obliczu tej tajemnicy nasz konfabulator wyznaje, chyba jeden jedyny raz, że nigdy nie widział raju. 

Dodatkowo książka jest przepięknie wydana:  w twardej oprawie, na doskonałym papierze z ogromną liczbą reprodukcji rysunków, map i obrazów przedstawiających miejsca legendarne bądź nimi inspirowanymi. Wierzcie mi, jest na czym oko zawiesić. 

Z fascynującej podróży z Umberto Eco wróciłam z kilkoma odkryciami: przypomniałam sobie jak fantastyczna jest "Odyseja" Homera (tekst źródłowy do rozdziału o ziemiach Homera), zachwyciłam się nigdy wcześniej nieczytanymi fragmentami "Historii naturalnej" Pliniusza (m.in. siedem cudów świata) i poznałam Piet'a Mondriana od innej strony (tryptyk "Ewolucja"). Warto było i gorąco polecam Wam tę lekturę. Jestem pewna, że znajdziecie w niej coś dla siebie.

Piet Mondrian "Ewolucja" (commons.wikipedia.org)

Historia krain i miejsc legendarnych, Umberto Eco, tłum. Tomasz Kwiecień, Wydawnictwo Rebis, Poznań 2013.